Komisja prawnicza

Po rozpatrzeniu projektu rozporządzenia przez Stały Komitet Rady Ministrów organ wnioskujący kieruje go do Rządowego Centrum Legislacji w celu rozpatrzenia przez komisję prawniczą.

Kierując projekt rozporządzenia do rozpatrzenia przez komisję prawniczą, organ wnioskujący powinien do niego dołączyć:

• aktualne uzasadnienie oraz OSR; wszelkie zmiany dokonywane w projekcie rozporządzenia w trakcie prac legislacyjnych na poszczególnych etapach powinny znaleźć również swoje odzwierciedlenie w treści uzasadnienia i OSR, tak aby informacje w nich zawarte były aktualne i spójne z projektem rozporządzenia,
• opinię o zgodności projektu z prawem Unii Europejskiej, jeżeli została przedstawiona.

Występując z wnioskiem o wydanie takiej opinii Prezes Rządowego Centrum Legislacji nie jest zobowiązany do wskazania uzasadnienia obejmującego zagadnienie lub przepisy projektu rozporządzenia, które wymagają dokonania oceny, oraz powody, dla których powstały wątpliwości co do ich zgodności z prawem Unii Europejskiej.

Przepisy Regulaminu pracy Rady Ministrów stanowią, że wniosek o rozpatrzenie projektu rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów przez komisję prawniczą należy kierować do Rządowego Centrum Legislacji. Projekt rozporządzenia, przyjęty przez Stały Komitet Rady Ministrów bez zmian, organ wnioskujący kieruje, nie później niż w terminie 5 dni od dnia jego przyjęcia przez Stały Komitet Rady Ministrów, do rozpatrzenia przez komisję prawniczą. Jeżeli natomiast projekt rozporządzenia został przyjęty przez Stały Komitet Rady Ministrów ze zmianami, organ wnioskujący kieruje, w terminie wyznaczonym przez Przewodniczącego Stałego Komitetu Rady Ministrów, do rozpatrzenia przez komisję prawniczą.

W Regulaminie wskazano jednoznacznie, że do realizowania czynności związanych z etapem komisji prawniczej upoważniony jest Prezes Rządowego Centrum Legislacji. Niemniej jednak, w celu zapewnienia sprawności i efektywności przeprowadzenia omawianego etapu, Prezes Rządowego Centrum Legislacji upoważnił dyrektorów komórek organizacyjnych Rządowego Centrum Legislacji do wykonywania w jego imieniu zadań związanych z etapem komisji prawniczej. W konsekwencji to dyrektor komórki organizacyjnej właściwej ze względu na przedmiot projektu będzie adresatem wniosku organu wnioskującego o rozpatrzenie projektu rozporządzenia przez komisję prawniczą, a także to dyrektor komórki organizacyjnej Rządowego Centrum Legislacji będzie dokonywał rozstrzygnięć właściwych dla tego etapu.

Przed wyznaczeniem posiedzenia komisji prawniczej albo zwolnieniem projektu rozporządzenia z obowiązku rozpatrzenia przez komisję upoważniony dyrektor komórki organizacyjnej Rządowego Centrum Legislacji może przedstawić organowi wnioskującemu uwagi do projektu. Opisana sytuacja może mieć miejsce przede wszystkim w przypadku, gdy organ wnioskujący zrealizował zalecenia Stałego Komitetu Rady Ministrów, jednak uczynił to w sposób nieprawidłowy, nieprecyzyjny lub budzący wątpliwości interpretacyjne.

1. Rozpatrzenie projektu przez komisję prawniczą

Projekt rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów podlega rozpatrzeniu przez komisję prawniczą.

Przed posiedzeniem komisji prawniczej upoważniony dyrektor komórki organizacyjnej Rządowego Centrum Legislacji przygotowuje pismo (według rozdzielnika), w którym określa skład komisji, wskazując ministerstwa i urzędy centralne, których przedstawiciele mają obowiązek wziąć udział w posiedzeniu komisji, oraz termin jej posiedzenia. W uzasadnionych przypadkach upoważniony dyrektor komórki organizacyjnej Rządowego Centrum Legislacji może zapraszać do udziału w posiedzeniu komisji prawniczej przedstawicieli innych urzędów lub instytucji. W zaproszeniu do udziału w pracach komisji prawniczej można wskazać, że tekst projektu rozporządzenia dostępny jest w RPL.

Osoby wyznaczone do składu komisji prawniczej są obowiązane wziąć udział w jej pracach. Zgłoszenie osób do udziału w posiedzeniu komisji prawniczej traktowane jest na równi z upoważnieniem tej osoby do uzgadniania wszelkich zagadnień prawnych, legislacyjnych i redakcyjnych, zarówno tych istniejących przed, jak i powstałych w toku prac komisji. Członkowie komisji prawniczej potwierdzają swoją obecność na posiedzeniu, podpisując się na liście obecności przygotowanej przez przewodniczącego komisji.

Komisja prawnicza ocenia projekt rozporządzenia pod względem prawnym, legislacyjnym i redakcyjnym, w tym pod kątem zgodności projektu rozporządzenia z obowiązującym systemem prawa (w szczególności z ustawą upoważniającą), zasadami techniki prawodawczej, poprawności językowej oraz uwzględnienia opinii Rady Legislacyjnej.

Zagadnienia prawne, które wyłoniły się podczas prac komisji prawniczej nad projektem rozporządzenia, komisja rozstrzyga w drodze uzgodnienia stanowisk jej członków. W razie nieuzgodnienia rozstrzygnięcia przewodniczący komisji może samodzielnie rozstrzygnąć takie zagadnienia albo poddać je pod głosowanie i rozstrzygnąć z uwzględnieniem opinii większości członków komisji prawniczej.

Wyjątki:

• Zagadnienia prawne dotyczące zgodności projektu rozporządzenia z prawem Unii Europejskiej rozstrzyga na wniosek przewodniczącego komisji przedstawiciel urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej (§ 75 ust. 3 Regulaminu).
• Natomiast rozstrzygnięcie wszelkich zagadnień legislacyjnych, które wyłoniły się w trakcie prac komisji prawniczej, należy do kompetencji przewodniczącego (§ 75 ust. 4 Regulaminu).

Z posiedzenia komisji prawniczej przewodniczący sporządza protokół obejmujący jej dotychczasowe ustalenia, które mogą mieć formę opisową lub formę tekstu projektu z naniesionymi poprawkami.

Komisja prawnicza kończy prace nad projektem rozporządzenia, ustalając jego brzmienie pod względem prawnym, legislacyjnym i redakcyjnym.

Następnie organ wnioskujący sporządza tekst projektu rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów, uwzględniający rozstrzygnięcia dokonane przez komisję prawniczą. Organ wnioskujący zobowiązany jest przesłać ponownie projekt rozporządzenia do Rządowego Centrum Legislacji w celu dokonania weryfikacji co do zgodności projektu z ustaleniami komisji, jeżeli obowiązek taki wynika z ustaleń komisji.

2. Zwolnienie projektu z obowiązku rozpatrzenia przez komisję prawniczą

W uzasadnionych przypadkach upoważniony dyrektor komórki organizacyjnej Rządowego Centrum Legislacji może zwolnić projekt rozporządzenia z obowiązku rozpatrzenia przez komisję prawniczą. Zwolnienie może być bezwarunkowe albo z zastrzeżeniem wprowadzenia do projektu określonych poprawek, które najczęściej będą miały charakter redakcyjny.

W przypadku gdy projekt rozporządzenia został zwolniony z obowiązku rozpatrzenia przez komisję prawniczą pod warunkiem wprowadzenia w nim określonych zmian,  organ wnioskujący sporządza tekst projektu rozporządzenia uwzględniający te poprawki i na wniosek Prezesa Rządowego Centrum Legislacji, a w praktyce upoważnionego dyrektora komórki organizacyjnej Rządowego Centrum Legislacji, przesyła go ponownie do Rządowego Centrum Legislacji w celu weryfikacji poprawności ich uwzględnienia. Po uzyskaniu akceptacji (akceptacja ta może mieć formę elektroniczną) organ wnioskujący kieruje projekt do podpisu Prezesa Rady Ministrów.

Prezes Rządowego Centrum Legislacji przekazuje Sekretarzowi Stałego Komitetu Rady Ministrów protokół z posiedzenia komisji prawniczej albo informację o zwolnieniu projektu rozporządzenia z obowiązku rozpatrzenia przez komisję prawniczą, nie później niż w terminie 5 dni od dnia rozpatrzenia projektu albo zwolnienia projektu z obowiązku rozpatrzenia przez komisję.

VI. Udostępnienie dokumentów w RPL

Rządowe Centrum Legislacji udostępnia w RPL projekt rozporządzenia, skierowany z wnioskiem o rozpatrzenie przez komisję prawniczą, wraz z wszelkimi dokumentami dotyczącymi prac nad tym projektem.