Komitety właściwe do rozpatrzenia określonych kategorii spraw

I. Skład Komitetu

W skład Stałego Komitetu Rady Ministrów wchodzą:

• Przewodniczący, powoływany i odwoływany przez Prezesa Rady Ministrów spośród członków Rady Ministrów,
• członkowie, którymi są:
• przedstawiciel Prezesa Rady Ministrów (którym jest Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów albo wyznaczony przez Prezesa Rady Ministrów sekretarz stanu albo podsekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów),
• przedstawiciele ministrów kierujących działami administracji rządowej oraz ministrów – członków Rady Ministrów (którym jest wyznaczony przez ministra sekretarz stanu albo podsekretarz stanu odpowiedzialny za koordynację działań legislacyjnych w urzędzie obsługującym ministra),
• przedstawiciele Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w liczbie nie większej niż trzech, wyznaczeni przez Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów spośród sekretarzy stanu albo podsekretarzy stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

Ponadto Prezes Rady Ministrów albo z jego upoważnienia Przewodniczący Komitetu, w porozumieniu z Szefem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, może wyznaczyć każdorazowo dodatkowo inną osobę niż określona w pkt 2 lit.a do reprezentowania Prezesa Rady Ministrów w określonej sprawie będącej przedmiotem prac Stałego Komitetu Rady Ministrów.

Prezes Rządowego Centrum Legislacji, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Prezes Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej oraz Pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów – Szef Centrum Analiz Strategicznych są stałymi uczestnikami posiedzeń Stałego Komitetu Rady Ministrów. W pracach Komitetu mogą brać udział ich przedstawiciele. Niezależnie od powyższego Przewodniczący Komitetu może zapraszać do udziału w jego pracach, z głosem doradczym, również inne osoby reprezentujące organy, instytucje lub organizacje właściwe w sprawach będących przedmiotem tych prac, w tym przedstawiciela Rady Legislacyjnej przy Prezesie Rady Ministrów.

II. Podmioty uprawnione do wniesienia projektu pod obrady Komitetu

Podmiotami uprawnionymi do wniesienia projektu stanowiska Rządu do rozpatrzenia przez Stały Komitet Rady Ministrów są, co do zasady, te same podmioty, które posiadają prawo opracowania projektu stanowiska Rządu, prowadzenia jego uzgodnień, konsultacji publicznych lub opiniowania.

Prawo wniesienia projektu stanowiska Rządu do pozarządowego projektu ustawy pod obrady Stałego Komitetu Rady Ministrów przysługuje:

• członkom Rady Ministrów,
• Szefowi Kancelarii Prezesa Rady Ministrów,
• podmiotom, które zostały upoważnione przez Prezesa Rady Ministrów do opracowania lub prowadzenia procesu uzgodnień, konsultacji publicznych i opiniowania lub wnoszenia projektów ustaw do rozpatrzenia przez właściwe komitety, Stały Komitet Rady Ministrów, komisję prawniczą oraz Radę Ministrów. Przykładowy katalog tych podmiotów został szczegółowo opisany przy etapie Opracowanie projektu,
• podmiotom, które zostały upoważnione przez Prezesa Rady Ministrów do opracowania lub prowadzenia procesu uzgodnień, konsultacji publicznych i opiniowania lub wnoszenia projektów stanowiska Rządu do rozpatrzenia przez właściwe komitety, Stały Komitet Rady Ministrów oraz Radę Ministrów.

Organ wnioskujący wnosi projekt stanowiska Rządu do rozpatrzenia przez Stały Komitet Rady Ministrów za pośrednictwem Sekretarza Stałego Komitetu Rady Ministrów. Dokument wnosi się w postaci elektronicznej na elektroniczną skrzynkę podawczą Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Wniosek o rozpatrzenie projektu stanowiska Rządu organ wnioskujący opatruje kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Tekst projektu stanowiska Rządu wraz z jego uzasadnieniem opatruje kwalifikowanym podpisem elektronicznym osoba uprawniona do dokonania tej czynności zgodnie z przepisami regulującymi funkcjonowanie urzędu sprawującego obsługę organu wnioskującego (§ 60a Regulaminu).

III. Wniesienie projektu pod obrady Komitetu

Zasadą jest, że organ wnioskujący wnosi projekt stanowiska Rządu do rozpatrzenia przez Stały Komitet Rady Ministrów po przeprowadzeniu etapu uzgodnień, konsultacji publicznych lub opiniowania projektu. Projekt wnoszony do rozpatrzenia przez Stały Komitet Rady Ministrów powinien uwzględniać uwagi i stanowiska zgłoszone w toku uzgodnień i ewentualnie w toku opiniowania projektu, które organ wnioskujący uznał za zasadne.

Jeżeli projekt stanowiska Rządu był kierowany do rozpatrzenia przez komitety Rady Ministrów właściwe do rozpatrzenia określonych kategorii spraw, to projekt wnoszony do rozpatrzenia przez Stały Komitet Rady Ministrów powinien także uwzględniać stanowiska tych komitetów.

W szczególnych przypadkach organ wnioskujący może wnieść autopoprawkę do skierowanego pod obrady Stałego Komitetu Rady Ministrów projektu stanowiska Rządu. Zalecane jest, aby autopoprawka wnoszona przed terminem posiedzenia Komitetu była przedstawiona w piśmie skierowanym do rozpatrzenia przez Komitet. W celu wyraźnego zaznaczenia zakresu autopoprawki nie należy nanosić jej na tekst projektu stanowiska Rządu. Powyższa reguła nie znajdzie zastosowania w przypadku, gdy zmiany dokonywane w projekcie są znaczne, wówczas organ wnioskujący przedstawia nowy tekst stanowiska do rozpatrzenia przez Stały Komitet Rady Ministrów, wyróżniając graficznie wprowadzone zmiany. Natomiast autopoprawka zgłoszona przez organ wnioskujący w trakcie posiedzenia jest rozpatrywana bezpośrednio na tym posiedzeniu.

IV. Wymagania dotyczące wniosku o rozpatrzenie projektu

Wniosek o rozpatrzenie projektu stanowiska Rządu powinien, w sposób możliwie zwięzły, określać jego istotę i cel oraz wskazywać inne okoliczności mające istotny wpływ na podjęcie rozstrzygnięcia lub wyrażenie opinii przez Stały Komitet Rady Ministrów, a także przedstawiać informację:

• o przewidywanych skutkach społeczno-gospodarczych projektu, w tym o jego wpływie na sektor finansów publicznych – jeżeli nie sporządzono OSR pozarządowego projektu ustawy,
• o wynikach przeprowadzonych uzgodnień,
• na temat ustaleń właściwych komitetów

Do wniosku o rozpatrzenie projektu stanowiska Rządu przez Stały Komitet Rady Ministrów należy dołączyć:

• tekst projektu stanowiska Rządu wraz z OSR (jeżeli była sporządzona OSR pozarządowego projektu ustawy – § 150 Regulaminu),
• protokół rozbieżności,
• opinię Rady Legislacyjnej przy Prezesie Rady Ministrów wraz ze stanowiskiem organu wnioskującego (jeżeli został skierowany do zaopiniowania – § 151 Regulaminu),
• opinie, analizy i inne materiały wymagane lub niezbędne ze względu na przedmiot projektu.

Wniosek o rozpatrzenie projektu badany jest pod względem spełniania wymagań formalnych. Jeśli ich nie spełnia, Sekretarz Stałego Komitetu Rady Ministrów może wystąpić do organu wnioskującego o ich usunięcie w wyznaczonym terminie. Sekretarz każdorazowo określa termin w zależności od rodzaju uchybień oraz czasu koniecznego do uzupełnienia wniosku. Jeżeli w wyznaczonym terminie organ wnioskujący nie uzupełni braków formalnych wniosku, wówczas Sekretarz Stałego Komitetu Rady Ministrów może zwrócić projekt stanowiska Rządu organowi wnioskującemu.

Niezależnie od dokonania oceny wymagań formalnych, jeżeli z dołączonego do wniosku protokołu rozbieżności wynika konieczność przeprowadzenia ponownych uzgodnień w całości lub w części, Przewodniczący Stałego Komitetu Rady Ministrów może zwrócić projekt organowi wnioskującemu, zobowiązując go do przeprowadzenia tych uzgodnień, w szczególności może zobowiązać go do zorganizowania konferencji uzgodnieniowej. Dzieje się tak zazwyczaj w sytuacji, gdy z uwag zgłoszonych w procesie uzgodnień znaczna ich część nie została uzgodniona, tylko znalazła się w protokole rozbieżności celem ich rozstrzygnięcia przez Komitet. W tym miejscu podkreślenia jednak wymaga, że z uwagi na charakter dokumentu opisana sytuacja występuje sporadycznie.

V. Uwagi do projektu

Prawo zgłaszania uwag do projektu stanowiska Rządu rozesłanego przez Sekretarza Stałego Komitetu Rady Ministrów przysługuje:

• członkom Rady Ministrów,
• Szefowi Kancelarii Prezesa Rady Ministrów,
• Prezesowi Rządowego Centrum Legislacji,
• Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów,
• Prezesowi Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej,
• Pełnomocnikowi Prezesa Rady Ministrów – Szefowi Centrum Analiz Strategicznych, który przedstawia opinię o projekcie stanowiska Rządu, sporządzoną przez Centrum Analiz Strategicznych (CAS).

Uwagi do projektu stanowiska Rządu oraz opinię CAS należy wnosić za pośrednictwem Sekretarza Stałego Komitetu Rady Ministrów w terminie 7 dni od dnia przekazania projektu. W wyjątkowych sytuacjach Przewodniczący Komitetu może zmienić ten termin, jeżeli wymaga tego rodzaj i treść projektu, stopień jego złożoności lub pilność. Na wniosku kierującym projekt stanowiska Rządu pod obrady Stałego Komitetu Rady Ministrów, Sekretarz Komitetu nanosi informację dotyczącą w szczególności długości terminu na zgłaszanie uwag (najczęściej przez wskazanie konkretnej daty dziennej i ewentualnie konkretnej godziny) oraz danych kontaktowych referenta sprawy prowadzącego dany projekt na etapie Stałego Komitetu Rady Ministrów, a także trybu właściwego dla rozpatrzenia projektu (na posiedzeniu czy w trybie obiegowym).

Organ wnioskujący odnosi się do przedstawionych uwag oraz do przedstawionej opinii CAS na piśmie w terminie 2 dni od dnia, w którym upłynął termin zgłaszania uwag, lub do przedstawionej opinii CAS. W przypadku nieustosunkowania się do uwag w wyznaczonym terminie, Przewodniczący Stałego Komitetu Rady Ministrów może skierować projekt do rozpatrzenia w innym terminie.

Jeżeli analiza opinii CAS, uwag zgłoszonych do projektu lub analiza stanowisk zawartych w ustosunkowaniu się do opinii CAS lub tych uwag wskaże, że jest zasadne ponowne przeprowadzenie uzgodnień w całości lub w określonym zakresie, Przewodniczący Stałego Komitetu Rady Ministrów może zwrócić projekt organowi wnioskującemu, zobowiązując go do ich przeprowadzenia, w szczególności może zobowiązać go do zorganizowania konferencji uzgodnieniowej.

Opinię CAS i uwagi zgłoszone do projektu oraz ustosunkowanie się do opinii CAS i uwag przekazuje się w postaci elektronicznej na elektroniczną skrzynkę podawczą Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

VI. Tryb pracy Komitetu

Zasadą jest, że Stały Komitet Rady Ministrów rozpatruje projekt dokumentów rządowych na posiedzeniu.

Przepisy Regulaminu pracy Rady Ministrów dopuszczają również możliwość rozpatrzenia projektów dokumentów rządowych w trybie obiegowym. O trybie tym decyduje Przewodniczący Stałego Komitetu Rady Ministrów albo działający z jego upoważnienia Sekretarz Stałego Komitetu Rady Ministrów, na wniosek organu wnioskującego albo z własnej inicjatywy. Jednakże w praktyce projekty stanowisk Rządu, zwłaszcza te, w stosunku do których nie były zgłaszane w toku uzgodnień zasadnicze uwagi, rozpatrywane są przez Komitet w trybie obiegowym.

• Rozpatrywanie projektu na posiedzeniu

Stały Komitet Rady Ministrów rozpatruje projekt stanowiska Rządu według ustalonego przez Sekretarza tego Komitetu projektu porządku obrad.
Prace nad konkretnym projektem stanowiska Rządu na posiedzeniu Stałego Komitetu Rady Ministrów rozpoczyna krótkie zreferowanie meritum rozwiązań zawartych w projekcie. Projekt stanowiska referuje Przewodniczący Stałego Komitetu Rady Ministrów lub przedstawiciel organu wnioskującego.
W trakcie prac nad projektem stanowiska Rządu Stały Komitet Rady Ministrów rozpatruje:

• opinię CAS – jeżeli została sporządzona w terminie,
• rozbieżności stanowisk, ujęte w protokole rozbieżności, opracowanym po etapie uzgodnień, konsultacji publicznych i opiniowania (patrz objaśnienia dotyczące etapu Uzgodnienia, konsultacje publiczne lub opiniowanie),
• uwagi zgłoszone do projektu stanowiska w terminie wyznaczonym na ich przedstawienie.

Przewodniczący Stałego Komitetu Rady Ministrów może wyrazić zgodę na rozpatrzenie przez Komitet:

• uwag zgłoszonych w toku uzgodnień i następnie wycofanych, uwag uzgodnionych albo uwag pozostawionych bez rozpatrzenia –wyłącznie na umotywowany wniosek organu zgłaszającego te uwagi (patrz objaśnienia dotyczące etapu Uzgodnienia, konsultacje publiczne lub opiniowanie),
• uwag zgłoszonych po upływie wyznaczonego terminu oraz zgłoszonych na posiedzeniu Stałego Komitetu Rady Ministrów. Jeżeli Przewodniczący nie wyrazi na to zgody, wówczas kieruje projekt do rozpatrzenia w innym terminie albo decyduje o nierozpatrywaniu zgłoszonych uwag,
• opinii CAS zgłoszonej po upływie terminu wyznaczonego na jej przedstawienie lub zgłoszonej na posiedzeniu Stałego Komitetu Rady Ministrów. Jeżeli Przewodniczący nie wyrazi na to zgody, wówczas kieruje projekt do rozpatrzenia w innym terminie albo decyduje o nierozpatrywaniu opinii CAS.
• Rozpatrywanie projektu w trybie obiegowym

Sekretarz Stałego Komitetu Rady Ministrów, kierując projekt stanowiska Rządu do rozpatrzenia przez ten Komitet w trybie obiegowym, wyznacza termin na zajęcie stanowiska. Wyznaczenie terminu krótszego niż 1 dzień od przekazania projektu stanowiska jest dopuszczalne wyłącznie w szczególnie uzasadnionych przypadkach.

VII. Rozstrzygnięcia Komitetu

• Projekt rozpatrywany na posiedzeniu

W przypadku gdy projekt stanowiska Rządu został skierowany do rozpatrzenia przez Stały Komitet Rady Ministrów na posiedzeniu, prace nad tym projektem mogą zakończyć się:

• przyjęciem projektu stanowiska bez zmian i rekomendowaniem go Radzie Ministrów,
• przyjęciem projektu stanowiska ze zmianami i rekomendowaniem go Radzie Ministrów,
• rekomendowaniem Radzie Ministrów odrzucenia projektu stanowiska,
• wyrażeniem opinii o projekcie stanowiska,
• podjęciem rozstrzygnięcia o ponownym rozpatrzeniu projektu stanowiska po spełnieniu określonych wymogów lub w innym terminie. W takim przypadku Stały Komitet Rady Ministrów może w szczególności:
• zobowiązać organ wnioskujący do:
  • przeprowadzenia procesu uzgodnień, konsultacji publicznych lub opiniowania,
  • opracowania i wniesienia do rozpatrzenia w określonym terminie nowego tekstu projektu stanowiska,
  • dokonania w projekcie stanowiska niezbędnych zmian i uzupełnień,
• skierować projekt stanowiska do zaopiniowania przez Radę Legislacyjną przy Prezesie Rady Ministrów lub wskazany organ wewnętrzny Rady Ministrów.

Dodatkowo zauważenia wymaga, że jeżeli do projektu stanowiska Rządu kierowanego do rozpatrzenia przez Stały Komitet Rady Ministrów został dołączony protokół rozbieżności, Komitet, podejmując działania w celu usunięcia rozbieżności, nie jest związany ustaleniami przyjętymi w toku uzgodnień.

• Projekt rozpatrywany w trybie obiegowym

Projekt stanowiska Rządu, wobec którego została podjęta decyzja, iż będzie rozpatrywany w trybie obiegowym, uważa się za przyjęty, jeżeli:

• w wyznaczonym terminie nie zgłoszono do niego uwag,
• zgłoszone uwagi zostały uwzględnione przez organ wnioskujący,
• zgłoszone uwagi zostały wyjaśnione przez organ wnioskujący, a wyjaśnienia te zostały przyjęte przez podmiot zgłaszający.

Tym samym nieuwzględnienie lub niewyjaśnienie uwag zgłoszonych do projektu stanowiska, a także nieprzyjęcie wyjaśnień skutkuje przerwaniem trybu obiegowego i koniecznością rozpatrzenia projektu w trybie zwykłym, tj. na posiedzeniu Stałego Komitetu Rady Ministrów. W tym miejscu zauważenia wymaga, że zgłoszenie uwag o charakterze legislacyjnym lub redakcyjnym nie przerywa procedury przyjęcia projektu stanowiska Rządu w trybie obiegowym.

Sekretarz Stałego Komitetu Rady Ministrów na najbliższym posiedzeniu Stałego Komitetu Rady Ministrów informuje osoby wchodzące w skład Komitetu oraz jego stałych uczestników (Prezesa RCL, Prezesa UOKiK, Prezesa Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej oraz Pełnomocnika Prezesa Rady Ministrów – Szefa Centrum Analiz Strategicznych) o przyjęciu danego projektu stanowiska w trybie obiegowym. Wszystkie projekty stanowisk Rządu przyjęte w tym trybie są umieszczane w rejestrze prowadzonym przez Sekretarza Stałego Komitetu Rady Ministrów.